|
Seneca'dan
(MÖ 4 - MS 66) öğrencisine mektup
Seneca Lucilius’unu selâmlar,
Evet, öyle yap
Lucilius, kendin için kazan kendini. Şimdiye değin senden zorla
alınan ya da çalınan ya da boşuna akıp giden zamanına sarıl, iyi
kullan onu.
Durum, emin ol,
sana yazdığım gibi: kimi zamanımız bizden zorla kapılıyor, kimisi
sinsice çalınıyor, kimisi de boşuna akıp gidiyor. Umursamadığımız
için uğradığımız kayıp da, en yüz kızartıcı olanı.
Dikkat edersen,
hayatımızın en büyük bölümü kötü iş yapmakla geçiyor, büyük bir
bölümü hiçbir iş yapmamakla, bütün yaşamımız da (gerekenden)
başkasını yapmakla geçiyor.
Mektup I, 1
Seneca, Ahlâki Mektuplar – Epistulae Morales, Kitap I-XX, çev.
Türkan Uzel, 2. baskı, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1999.
|
"Tezin hiç bitmeyecekmiş gibi makale
oku;
tezini yarın teslim edecekmiş gibi yaz."
M. Atilla Öner
23 Eylül
2006 |
Seneca'dan
(MÖ 4 - MS 66) öğrencisine mektup
Seneca Lucilius’unu selâmlar,
Yaptığın, yazdığın her şeyde kendini ne kadar aştığını gördükçe
(kalabalıktan çoktan sıyrıldın çünkü), dört köşe olup, neşemden,
sevincimden zıplıyorum âdeta, üstümdeki ihtiyarlığı atıyorum da,
bir sıcaklık yayılıyor yüreğime.
Çiftçi diktiği ağacın meyve vermesinden hoşlanıyorsa, çoban
sürüsünde yeni yavrular doğunca, mutlu oluyorsa, herkes kendi
evlâdına, sanki kendi gençliği gözüyle bakıyorsa, zihinleri eğiten
kişiler, taze bir filizken, biçim verdikleri zihinleri birden
olgunlaşıvermiş gördükleri zaman. Ne hissederler sence?
Seni
ben yetiştiriyorum, benim eserimsin sen. Ben senin yeteneğini
görünce el koydum sana, yüreklendirdim, kışkırttım, ağır gelişmene
katlanamadım, durmadan dürttüm seni. Şimdi de aynı şeyi yapıyorum,
ama artık sen koşmaktayken, bana güç verirken, güçlendiriyorum
seni.
“Ne
demek bu?” diyorsun, “şimdiye kadar hep istekliydim, sözü?”. İşin
can alıcı noktası bu. “İşe başlamak, yarısını yapmaktır” diyen
atasözünün anlamında değil bu söz. Bu iş ruhsal bir iş. Bu yüzden
iyi olmak istemek, iyiliğin önemli bir bölümüdür. Biliyor musun,
kime iyi derim ben? Yetkin, kararlı, hiçbir gücün, hiçbir zorluğun
kötü yapamayacağı insana!
Eğer
tuttuğun yolda yürürsen, işi ciddiye alırsan, bütün işlerinin,
sözlerinin birbirini tutmasını, uymasını sağlarsan bir kalıba
dökülmüş gibi, bu iyi kişinin sen olacağını öngörüyorum.
Davranışları birbiriyle çelişen insanın ruhu, doğru yolda
değildir. Sağlıkla kal.
Mektup IV, 34
Seneca, Ahlâki Mektuplar – Epistulae Morales, Kitap I-XX, çev.
Türkan Uzel, 2. baskı, Türk Tarih Kurumu, Ankara, 1999.
|
